Hoạt động sáp nhập doanh nghiệp đang trở nên ngày càng phổ biến trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh gay gắt. Sau khi hoàn tất thủ tục sáp nhập, doanh nghiệp mới hình thành cần thực hiện nhiều nghĩa vụ pháp lý – kế toán, trong đó có việc mở sổ kế toán và ghi nhận các nghiệp vụ liên quan trong kỳ kế toán đầu tiên.
Vậy, kỳ kế toán đầu tiên sau khi sáp nhập, sổ kế toán được doanh nghiệp mới ghi phải phản ánh những gì? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nguyên tắc kế toán, các khoản mục cần ghi nhận, cũng như những lưu ý để đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật Việt Nam.
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh
Việc ghi nhận kế toán trong trường hợp sáp nhập doanh nghiệp được quy định tại:
-
Luật Kế toán 2015 (sửa đổi, bổ sung 2023);
-
Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 11 – Hợp nhất kinh doanh (VAS 11);
-
Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp;
-
Thông tư 202/2014/TT-BTC hướng dẫn về hợp nhất báo cáo tài chính.
2. Khái quát về sáp nhập doanh nghiệp
2.1. Sáp nhập là gì?
Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, sáp nhập doanh nghiệp là việc một hoặc một số công ty chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang một công ty khác, đồng thời chấm dứt sự tồn tại pháp lý của công ty bị sáp nhập.
2.2. Hệ quả kế toán của sáp nhập
Sau khi sáp nhập:
-
Doanh nghiệp bị sáp nhập chấm dứt tư cách pháp nhân;
-
Doanh nghiệp nhận sáp nhập trở thành doanh nghiệp kế thừa toàn bộ quyền và nghĩa vụ;
-
Về mặt kế toán: doanh nghiệp nhận sáp nhập phải mở sổ kế toán, ghi nhận lại toàn bộ tài sản, công nợ, nguồn vốn… từ doanh nghiệp bị sáp nhập vào kỳ kế toán đầu tiên sau sáp nhập.
3. Kỳ kế toán đầu tiên sau khi sáp nhập là gì?
Kỳ kế toán đầu tiên sau sáp nhập được hiểu là:
Khoảng thời gian bắt đầu từ ngày doanh nghiệp hoàn tất thủ tục sáp nhập (được ghi nhận tại giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh mới) cho đến thời điểm kết thúc kỳ kế toán năm (hoặc quý/tháng nếu doanh nghiệp áp dụng kỳ kế toán ngắn hơn).
Ví dụ:
-
Ngày hoàn tất sáp nhập: 01/06/2025
-
Kỳ kế toán năm kết thúc vào 31/12/2025
→ Thì kỳ kế toán đầu tiên sau sáp nhập là 01/06/2025 đến 31/12/2025.
4. Sổ kế toán của doanh nghiệp sau sáp nhập phải phản ánh những gì?
4.1. Ghi nhận tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu
Doanh nghiệp sau sáp nhập phải mở sổ kế toán mới hoặc cập nhật vào hệ thống sổ kế toán hiện có các thông tin về:
-
Tài sản: gồm tiền, hàng tồn kho, TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, đầu tư tài chính…;
-
Nợ phải trả: gồm nợ vay, nợ nhà cung cấp, thuế phải nộp, chi phí phải trả…;
-
Vốn chủ sở hữu: ghi nhận tăng/giảm vốn điều lệ, chênh lệch từ hợp nhất (nếu có), lợi nhuận sau thuế chưa phân phối…
📝 Ghi nhớ: Mọi tài sản và công nợ của doanh nghiệp bị sáp nhập phải được ghi nhận đầy đủ, theo giá trị hợp lý tại thời điểm sáp nhập, trừ trường hợp có quy định đặc biệt.
4.2. Chênh lệch đánh giá tài sản
Khi tài sản và công nợ được đánh giá lại theo giá trị hợp lý, có thể phát sinh:
-
Lợi thế thương mại (Goodwill) nếu giá trị hợp nhất cao hơn tổng giá trị tài sản thuần;
-
Lợi nhuận hợp nhất nếu giá mua thấp hơn tài sản thuần doanh nghiệp bị sáp nhập.
Các khoản chênh lệch này cần được phản ánh rõ trong sổ kế toán theo quy định tại VAS 11.
4.3. Các giao dịch nội bộ
Nếu trước khi sáp nhập, hai doanh nghiệp có các khoản công nợ nội bộ (ví dụ: cho vay, mua bán hàng hóa…), thì sau sáp nhập:
-
Các khoản này không còn ý nghĩa pháp lý, cần được bù trừ và loại bỏ trên sổ kế toán của doanh nghiệp mới.
4.4. Ghi nhận chi phí liên quan đến sáp nhập
Toàn bộ chi phí liên quan đến quá trình sáp nhập như:
-
Chi phí tư vấn luật, kiểm toán;
-
Lệ phí đăng ký doanh nghiệp;
-
Chi phí đánh giá lại tài sản;
… đều phải được ghi nhận là chi phí hợp lý trong kỳ kế toán đầu tiên sau khi sáp nhập.
Trên đây là tư vấn của Tuệ An LAW về: “Kỳ kế toán đầu tiên sau khi sáp nhập, sổ kế toán được doanh nghiệp mới ghi phải phản ánh những gì?” theo quy định pháp luật mới nhất.
Một số bài viết liên quan:
THỦ TỤC ĐĂNG KÝ THÀNH LẬP CÔNG TY HỢP DANH MỚI NHẤT
Cấp Giấy phép sản xuất rượu thủ công nhằm mục đích kinh doanh
DỊCH VỤ XIN GIẤY PHÉP BÁN LẺ RƯỢU TẠI CHỖ Ở HÀ NỘI
Tuệ An Law cung cấp thông tin về giá dịch vụ như sau:
- Luật sư tư vấn online qua điện thoại: Miễn phí tư vấn.
- Dịch vụ Luật sư tư vấn trực tiếp tại văn phòng: Từ 500.000 đồng/giờ tư vấn của Luật sư chính.
- Dịch vụ Luật sư thực hiện soạn thảo giấy tờ pháp lý như đơn khởi kiện về việc ly hôn; thu thập chứng cư;…
- Nhận đại diện theo uỷ quyền làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Cử Luật sư thực hiện các thủ tục pháp lý tại Toà án; Tham gia bào chữa tại Toà án;
- Các dịch vụ pháp lý liên quan khác.
- Phí dịch vụ tư vấn; thực hiện các thủ tục pháp lý sẽ được điều chỉnh tùy vào từng vụ việc. Liên hệ ngay đến số 094.821.550để được Luật sư chuyên môn tư vấn pháp luật miễn phí.
Xem thêm: Dịch vụ giải quyết ly hôn nhanh nhất của Tuệ An LAW
Liên hệ Luật sư Ly Hôn nhanh – Tuệ An LAW
Nếu bạn cần hướng dẫn giải đáp “Kỳ kế toán đầu tiên sau khi sáp nhập, sổ kế toán được doanh nghiệp mới ghi phải phản ánh những gì?“ hãy xem một số bài viết của chúng tôi hoặc bạn có thể liên hệ đến Tuệ An Law theo các phương thức sau
Điện thoại (Zalo/Viber): 094.821.550
Website: https://tueanlaw.com/
Email: [email protected]